Nguy Cơ Đột Quỵ Do Cục Máu Đông Xuất Phát Từ Tim

Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ với bạn đọc những kiến thức cơ bản nhất về nguy cơ đột quỵ não do cục máu đông xuất phát từ tim như: Tại sao cục máu đông hình thành trong tim? Nguyên nhân là gì? Cục máu đông trong tim có nguy hiểm không? Làm sao để ngăn ngừa sự hình thành cục máu đông?

BS. CKII. NGUYỄN TRỌNG LUẬT

KHOA NỘI TIM MẠCH – BV CHỢ RẪY

Đột quỵ được phân thành hai loại chính: thiếu máu cục bộ não (do huyết khối, thuyên tắc hoặc giảm tưới máu toàn thân) và xuất huyết não. Đột quỵ do cục máu đông xuất phát từ tim là đột quỵ thiếu máu cục bộ não, do cục máu đông từ tim di chuyển lên động mạch não làm tắc 1 hoặc nhiều nhánh động mạch não. Nhìn chung, đột quỵ do tim mạch có tiên lượng xấu hơn và tạo ra các đột quỵ lớn hơn và gây tàn phế hơn so với các loại đột quỵ do thiếu máu cục bộ khác.

Vậy tại sao cục máu đông hình thành trong tim? Nguyên nhân là gì? Cục máu đông trong tim có nguy hiểm không? Làm sao để ngăn ngừa sự hình thành cục máu đông?

Các bệnh lý dễ tạo cục máu đông trong tim

Có khá nhiều bệnh lý khiến cục máu đông trong tim dễ hình thành, bao gồm:

Rung nhĩ (là nguyên nhân thường gặp nhất)
Bệnh lý van tim (ví dụ hẹp van hai lá)
Van nhân tạo (cơ học hoặc sinh học)
Đã từng bị nhồi máu cơ tim
Suy tim với sức co bóp cơ tim giảm
Bệnh cơ tim dãn nỡ
Phẫu thuật bắc cầu nối động mạch vành
Các bệnh lý hệ thống (ví dụ lupus)
Ung thư
Có luồng thông bẩm sinh trong tim ( ví dụ tồn tại lỗ bầu dục giữa 2 tâm nhĩ)
Phình vách thất trái

Cơ chế hình thành cục máu đông

Không có cơ chế duy nhất nào khiến hình thành cục máu đông trong tim, nó tùy vào bệnh tim cụ thể. Ví dụ các bất thường về buồng tim trong các bệnh lý làm dãn buồng tim như: rung nhĩ, hẹp van hai lá chủ yếu gây ra bởi sự ứ trệ máu trong buồng tim nhất là trong nhĩ trái (có thể kết hợp với rối loạn chức năng lớp nội mạc mạch máu, tình trạng tăng đông, sự phối hợp của bệnh lý đi kèm).

Ảnh minh họa: Rung nhĩ - Một trong những nguyên nhân hình thành cục máu đông ở tim

Sự nguy hiểm của cục máu đông hình thành trong tim.

Khi cục máu đông đã hình thành trong tim thì nó có thể di chuyển tới các cơ quan khác và gây ra những hậu quả nặng nề. Nếu cục máu đông ở tim phải, nó có thể di chuyển theo động mạch phổi và gây thuyên tắc phổi (một bệnh lý rất nặng nề có thể đe dọa tính mạng). Nếu cục máu đông ở tim bên trái, nó có thể di chuyển theo tuần hoàn hệ thống và gây nhiều hệ lụy khác nhau. Ví dụ khi cục máu đông di chuyển lên não sẽ gây đột quỵ não; khi cục máu đông di chuyển xuống thận, lá lách, mạch máu ruột, mạch máu chi dưới sẽ gây thiếu máu nuôi hay nhồi máu các cơ quan này, thậm chí diễn tiến nặng gây tử vong nếu không điều trị kịp thời.

Ảnh minh họa: Cục máu đông hình thành trong tim

Làm cách nào để ngăn ngừa sự hình thành cục máu đông

Thuốc chống kết tập tiểu cầu và thuốc kháng đông được xem là điều trị chính trong việc phòng ngừa đột quỵ do nguyên nhân tim mạch. Tùy tình trạng bệnh lý cụ thể của mỗi bệnh nhân (như đã đề cập ở phần trên về các bệnh lý dễ tạo cục máu đông trong tim) mà bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp. Tuy nhiên, bạn có thể giảm nguy cơ huyết khối bằng cách:

Tăng cường vận động
Trở lại vận động càng sớm càng tốt sau phẫu thuật
Thường xuyên vận động đôi chân trong những chuyến đi dài (chuyến bay đường dài, ngồi xe đường dài)
Bỏ hút thuốc
Giảm cân
Kiểm soát đường huyết, ổn định huyết áp và điều trị rối loạn mỡ máu.