Cảnh giác đột quỵ ở người bệnh tiểu đường, huyết áp, rung nhĩ

PGS.TB.BS Nguyễn Huy Thắng, Chủ tịch Hội đột quỵ Việt Nam, Trưởng Khoa Bệnh lý mạch máu não Bệnh viện Nhân Dân 115 (TP HCM), cho biết nhiều bệnh nhân thắc mắc làm sao chẩn đoán sớm đột quỵ. “Đột quỵ vốn xảy ra đột ngột, không ai tiên đoán được, không thể dự báo bệnh nhân nào đột quỵ vào ngày mai hay tuần sau, tháng sau…”, bác sĩ Thắng nói.

Theo bác sĩ Thắng, điều quan trọng là phải nhận thức được nguy cơ đột quỵ ở nhóm bệnh nhân có nhiều yếu tố nguy cơ như rung nhĩ, tăng huyết áp, đái tháo đường… để chủ động phòng ngừa. Đây được xem là những sát thủ giấu mặt vì triệu chứng các bệnh này thường rất mơ hồ.

Nhóm bệnh này phải dùng thuốc kiểm soát lâu dài, hầu như phải điều trị suốt đời. Tuy nhiên đa số bệnh nhân vẫn cảm thấy khoẻ mạnh nên chủ quan, lơ là điều trị. Chẳng hạn, nhiều người bệnh tăng huyết áp tâm thu trên 200 mmHg hoặc đường huyết cao trên 400 mg/dL vẫn cảm giác bình thường.

Hiện nay đã có đầy đủ các loại thuốc giúp giảm nguy cơ, dự phòng đột quỵ ở những bệnh nhân này. Ví dụ bệnh nhân rung nhĩ tuân thủ điều trị, dùng thuốc kháng đông với sự theo dõi của bác sĩ có thể giảm 70% nguy cơ đột quỵ trong tương lai. Bệnh nhân kiểm soát huyết áp, tiểu đường, cholesterol trong máu cũng giúp giảm 65% biến cố đột quỵ.

“Rất khó thuyết phục bệnh nhân uống thuốc qua ngày này tháng nọ, uống suốt đời trong khi họ cảm nhận bản thân khoẻ mạnh”, bác sĩ Thắng chia sẻ. Những bệnh có biểu hiện bất thường rõ ràng sẽ dễ khuyên bệnh nhân tuân thủ điều trị, sử dụng thuốc lâu dài hơn. Nhiều bệnh nhân sau khi điều trị ổn thì ngưng đi khám, ngưng uống thuốc, hoặc tự mua thuốc theo toa cũ.

Bệnh nhân rung nhĩ tuân thủ điều trị, dùng thuốc kháng đông với sự theo dõi của bác sĩ có thể giảm 70% nguy cơ đột quỵ trong tương lai

Theo thống kê của thế giới, đột quỵ là nguyên nhân tử vong đứng hàng thứ ba sau bệnh tim mạch và ung thư. Riêng ở Việt Nam, đột quỵ là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong. Nhiều người may mắn sống sót nhưng cũng chịu các di chứng nặng nề, mất khả năng lao động, tàn phế, cần có người chăm sóc thường xuyên.

“Việc phòng bệnh tại Việt Nam đang ở mức báo động. Nếu không phòng ngừa tốt sẽ dẫn đến quá tải trong điều trị đột quỵ cấp”, bác sĩ Thắng phân tích. Ở nước ta, số người đi khám sức khoẻ định kỳ hàng năm để tầm soát bệnh vẫn chưa nhiều. Trong khi đó, cần tầm soát yếu tố nguy cơ trước khi bị đột quỵ, kiểm soát nó từ rất sớm mới giải quyết được gốc rễ, giải quyết được gánh nặng.

Hiện nay nhiều cơ sở tại Việt Nam đã cập nhật những phương pháp điều trị đột quỵ mới nhất trên thế giới như điều trị tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch, lấy huyết khối dụng cụ… Gần đây với sự trợ giúp của phần mềm RAPID ứng dụng trí tuệ nhân tạo, thời gian cứu não có thể lên đến 24 giờ.

Cần nhận biết các dấu hiệu của đột quỵ để cấp cứu sớm. Can thiệp trong "thời gian vàng" những giờ đầu từ khi khởi phát triệu chứng có ý nghĩa rất quan trọng, giúp giảm tỷ lệ tử vong và tăng cơ hội hồi phục. Bệnh nhân đột quỵ có thể xuất hiện đột ngột triệu chứng tê hoặc yếu vùng mặt, tay hoặc chân. Đặc biệt là khi triệu chứng xảy ra một bên cơ thể, méo miệng, đột ngột không nói được hoặc khó nói, nhìn mờ, đau đầu, chóng mặt, mất thăng bằng...

Bệnh nhân đã bị đột quỵ, may mắn sống được hoặc phục hồi tốt, vẫn cần phải sử dụng thuốc để phòng ngừa biến cố đột quỵ tiếp theo.

Trường Thịnh